درمان و علت خارش بینی بعد از جراحی

خارش بینی بعد از جراحی اتفاق رایجی است و در اکثر مواقع نشانه‌ای از روند طبیعی بدن در بازسازی و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده به حساب می‌آید. این خارش معمولا در هفته‌های ابتدایی بیشتر است و بعد از گذشت 2 تا 4 هفته، بهبود می‌یابد. در صورتی که خارش بینی بعد از جراحی، طولانی و شدید شد یا با علائم عفونت مثل تب، ترشحات چرکی و التهاب غیر عادی همراه بود، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

علت خارش بینی بعد از جراحی

احساس خارش بینی بعد از عمل بینی، مشکل رایجی است که برای خیلی‌ها پیش می‌آید و گاهی باعث کلافگی و ناراحتی می‌شود. دلایل مختلف این عارضه عبارتند از:

ترمیم عصب‌های تحریک شده

حین رینوپلاستی، بعضی از عصب‌های حسی بینی دچار آسیب می‌شوند. وقتی بدن شروع به ترمیم این عصب‌ها می‌کند، دچار احساس خارش می‌شوید. این اتفاق، نشانه‌ای از فعالیت طبیعی بدن در مسیر بهبودی است.

خشکی پوست و مخاط بینی

جراحی بینی، ترشح چربی و رطوبت پوست این عضو را کاهش می‌دهد و همین مسئله، خشکی بافت‌های داخلی و خارجی و خارش بینی را به دنبال می‌آورد.

تشکیل پوسته روی زخم‌ها

وقتی زخم‌های بینی شروع به بهبود می‌کنند و پوست وارد مرحله ترمیم و نوسازی می‌شود، روی زخم‌ها پوسته می‌بندد. این پوسته‌ها یکی از دلایل رایج خارش بینی بعد از جراحی هستند.

تورم و التهاب ناحیه جراحی

یکی از شایع‌ترین عوارض عمل بینی، تورم است. این ورم با فشار آوردن به بینی، باعث خارش آن می‌شود. علاوه بر این، بدن به التهاب پس از جراحی واکنش طبیعی نشان می‌دهد که نتیجه آن احساس خارش است.

واکنش به بخیه‌ها

دلیل دیگر خارش بینی بعد از عمل، حساسیت به بخیه‌ها، گچ بینی و چسب‌های پانسمان است. این حالت موقتی است و با جذب یا برداشتن چسب و بخیه‌ها از بین می‌رود.

حساسیت به دارو‌ها یا واکنش به مواد آرایشی

بعضی از بیماران به آنتی‌بیوتیک‌ها، کرم‌ها یا محلول‌های شستشوی بینی حساسیت دارند. علاوه بر این، اگر بلافاصله بعد از عمل بینی از محصولات آرایشی نامناسب یا شوینده‌های قوی استفاده کنید، پوستتان دچار تحریک و خارش می‌شود.

تعریق یا جوش زدن پوست بینی

تعریق با تحریک پوست بینی باعث خارش آن می‌شود. پماد‌ها، چسب و باند بینی نیز با بستن منافذ پوست، باعث تشکیل جوش می‌شوند که آن هم به نوبه خود، خارش بینی بعد از رینوپلاستی را به دنبال دارد.

علائم خارش بینی بعد از جراحی

خارش بینی با احساس مورمور یا سوزن سوزن شدن قسمت‌های مختلف بینی همراه است که نشان می‌دهد عصب‌های ناحیه جراحی در حال ترمیم هستند. از آنجایی که نوک بینی حساس‌تر از بقیه بخش‌ها است، معمولا این قسمت بیشتر دچار خارش می‌شود. گاهی اوقات هم پل بینی به خاطر وجود گچ و پانسمان گزگز می‌کند.

سایر بخش‌ها مثل سوراخ‌ها و پوست کناره‌های بینی هم به خاطر خشکی مخاط بینی یا تحریک پوست دچار قرمزی و التهاب همراه با خارش می‌شوند.

انواع خارش بینی بعد از عمل

از زمانی که بینی شما بانداژ یا گچ گرفته می‌شود تا موقعی که این گچ برداشته ‌شود، به احتمال زیاد دچار خارش می‌شوید. این خارش به شکل‌های مختلفی بروز می‌کند که عبارتند از:

• خارش داخل بینی: احساس خارش داخل بینی بعد از عمل، در اکثر مواقع نشانه مثبتی از ترمیم بافت‌های داخلی است. این نوع خارش اغلب از هفته دوم شروع می‌شود و تا 3 هفته ادامه دارد.
• خارش بخیه‌ها: روز‌های اول بعد از عمل، نخ‌های بخیه و مخصوصا بخیه‌های جذبی داخلی باعث خارش بینی بعد از جراحی می‌شوند. این حالت معمولا از روز سوم شروع می‌شود و تا حدود 1 هفته که پوست به‌طور کامل ترمیم پیدا کند، ادامه دارد.
• خارش زیر گچ بینی: یکی از رایج‌ترین شکایت‌های بیماران، خارش بینی زیر گچ بعد از عمل است که به خاطر تحریک و خشکی پوست، حساسیت به پانسمان و نبود تهویه پوست رخ می‌دهد. این نوع خارش در هفته اول بیشتر است و کم کم کاهش می‌یابد.
• خارش بعد از برداشتن گچ یا آتل: با برداشتن گچ بینی، پوست بعد از چند روز برای اولین بار دوباره با هوا تماس پیدا می‌کند. این تغییر ناگهانی در دما و اکسیژن‌رسانی باعث ایجاد خارش موقتی شود.

آیا خارش بینی بعد از عمل طبیعی است؟

بله. همان طور که قبلا هم اشاره کردیم، در اکثر مواقع این خارش جزئی از روند طبیعی بهبودی شما است. بافت‌های بینی طی رینوپلاستی دچار تغییر می‌شوند و بدن بلافاصله به این تغییر واکنش نشان داده و تلاش می‌کند تا بافت‌های آسیب دیده را ترمیم و بازسازی کند. به همین دلیل، خارش بینی پس از عمل به خصوص در 2 هفته اول کاملا  طبیعی است و جای نگرانی ندارد.

اما اگر خارش بینی شدید و طولانی شد یا با قرمزی، ترشحات غیرطبیعی و سوزش همراه بود، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. این علائم نشانه عفونت بینی هستند.

خارش بینی پس از جراحی تا چه زمانی ادامه دارد؟

معمولا 2 تا 4 هفته طول می‌کشد تا خارش بینی بهبود پیدا کند. شدت و مدت زمان رفع این عارضه به نوع جراحی، واکنش بدن و مراقبت‌های بعد از جراحی بینی بستگی دارد. طی چند روز اول، التهاب و تحریک عصب‌ها باعث احساس خارش شدیدی می‌شوند. از هفته دوم و با کاهش تورم، میزان خارش هم کمتر می‌شود، اما گاهی خشکی پوست یا پوسته‌ریزی، به ادامه پیدا کردن خارش دامن می‌زنند.

اغلب اوقات تا پایان ماه دوم، خارش بینی کاملا  برطرف می‌شود. اگر این زمان طولانی شد یا احساس کردید خارش عادی نیست، حتما به پزشک مراجعه کنید.

درمان خارش بینی بعد از عمل

در جواب این سوال که آیا می‌توان بینی را بعد از عمل خاراند؟ باید بگوییم خیر. برای خارش زیر گچ بینی کار خاصی نمی‌توان کرد؛ پس باید صبر داشته باشید. بعد از باز شدن گچ نیز وارد کردن انگشت، گوش پاک کن یا هر جسم خارجی دیگری به بینی، خطر تحریک و التهاب را به همراه دارد. به جای این کار، از روش‌های زیر کمک بگیرید:

1. بینی را با اسپری سالین مرطوب نگه دارید: هر چه داخل بینی مرطوبتر باشد، احتمال خارش آن کمتر می‌شود. اسپری سالین از خشکی و تحریک مخاط بینی جلوگیری کرده و خارش را کاهش می‌دهد.
2. از پماد‌های نرم‌کننده بینی استفاده کنید: پماد‌های بینی پوست داخلی را نرم می‌کنند و خارش ناشی از بخیه و تورم را کاهش می‌دهند.
3. به بینی دست نزنید: هر بار که بینی‌تان را دستکاری می‌کنید یا آن را می‌خارانید، روند ترمیم بافت‌های آسیب دیده را مختل می‌کنید. بهترین کار، صبر کردن و دست نزدن به بینی است.
4. آنتی هیستامین مصرف کنید: در صورت تشدید خارش، با مصرف دارو‌های آنتی‌هیستامینی که پزشک تجویز کرده، واکنش آلرژیک را کاهش داده و خارش را کم کنید.
5. از کمپرس سرد استفاده کنید: خنک نگه داشتن بینی هم در درمان خارش بینی بعد از جراحی موثر است. یادتان باشد از کمپرس سرد فقط در اطراف بینی استفاده کنید و آن را مستقیما روی بینی نگذارید.
6. از مواد حساسیت‌زا دوری کنید: دود، گردوغبار و اسپری‌های معطر باعث تحریک بیشتر بافت‌های بینی و تشدید خارش می‌شوند. تا حد امکان از این موارد دوری کنید.
7. از دستگاه بخور استفاده کنید: هوای خشک، دشمن بینی جراحی شده است. هوای اتاق را با استفاده از دستگاه بخور مرطوب نگه دارید.
8. دستورات پزشک را رعایت کنید: پایبندی به دستورات پزشک و رعایت مراقبت‌های بعد از جراحی بینی، روند درمان خارش بینی را تسریع می‌کند.